مزرعه‌کاری تیلاپیا

تیلاپیا، ماهی گرمسیری بومی آفریقا، یک گونه پرورشی محبوب در سراسر جهان است. تیلاپیا دارای رژیم غذایی گیاه‌خوار و گوشت‌خوار، رشد سریع، سازگاری قوی، خطر بیماری کم، باروری بالای نرها، عملکرد بالا در تولید انبوه و کیفیت عالی گوشت است. این ماهی توسط سازمان خوراک و کشاورزی ملل متحد به عنوان یک گونه برتر پیشنهاد شده است. با توجه به چشم‌انداز مناسب بازار، تیلاپیا به یکی از گونه‌های پیشرو در پرورش آبزیان، به‌ویژه در پرورش آب شیرین تبدیل شده است. هنگام کشت چنین محصول پرورشی در استخرهای ماهی از جنس بومسی روکش‌دار گالوانیزه، چه عواملی باید در نظر گرفته شود؟

از دستگاه‌های زنده نور و آب نیاز است. بنابراین، هنگام انتخاب محل برای حوضچه ماهی از جنس بوم روکش شده، محل ترجیحی باید دارای زهکشی مناسب، نور کافی خورشید، آب با کیفیت و بدون آلودگی باشد. این الزامات باید هم برای حوضچه‌های سنتی ماهی و هم برای حوضچه‌های جدید بوم روکش شده گالوانیزه در نظر گرفته شود. حوضچه‌های تیلاپیا معمولاً با عمق آب بین ۱٫۸ تا ۲٫۵ متر طراحی می‌شوند. کفی به شکل گلدان حفر می‌شود و توالت ماهی و لوله‌های زهکشی نصب می‌گردند. هدف از ایجاد کف حوضچه بومی به شکل گلدان، تسهیل رسوب مواد مدفوعی در تولت ماهی، آسان‌سازی تخلیه آب و کاهش تولید نیتریت و نیتروژن آمونیاکی است.

اکسیژن همچنین برای آبزی‌پروری ضروری است، بنابراین تجهیزات پرورش تیلاپیا می‌توانند با دستگاه‌های هوادهی یا اکسیژن‌ده مجهز شوند. هرچند تیلاپیا نسبت به سطوح پایین اکسیژن تحمل نسبتاً خوبی دارد و نقطه خفگی آن بین ۰٫۰۷ تا ۰٫۲۳ میلی‌گرم بر لیتر است و قادر است در سطح ۱٫۶ میلی‌گرم بر لیتر اکسیژن محلول زنده بماند، اما در مدیریت روزانه و بازرسی‌ها اگر مشخص شود تیلاپیا دچار کمبود اکسیژن شده است، باید بلافاصله از تجهیزات اکسیژن‌رسانی استفاده شود. این مرحله حتی برای پرورش سنتی در استخرها نیز ضروری است.

مدل آبکشت ماهی با استخر پارچه‌ای جهت بازیافت آب می‌تواند اطمینان حاصل شود که آب داخل استخر ماهی پاکیزه باقی بماند. کیفیت آب در آبکشت نیز تأثیر نسبتاً زیادی بر پرورش دارد. پس از تغذیه روزانه تیلاپیا، باید باقی‌مانده علوفه به سرعت جمع‌آوری شود. در طول روز، فاضلاب نیز باید به موقع تخلیه شود تا مدفوع تیلاپیا حذف گردد و از بدتر شدن و فاسد شدن این ضایعات در استخر ماهی پارچه‌ای و خراب شدن کیفیت آب جلوگیری شود. تجمع ضایعات در استخر ماهی پارچه‌ای باعث افزایش بیش از حد نیتروژن آمونیاکی و نیتریت در بدنه آب می‌شود. اثرات نیتروژن آمونیاکی و نیتریت بر ماهی شامل تخریب سیستم ایمنی بافت ماهی و کاهش مقاومت است. مسمومیت ناشی از نیتروژن آمونیاکی منجر به کاهش مصرف غذا و رشد کند ماهی می‌شود. محتوای زیاد نیتریت باعث ایجاد زخم در بافت آبشش ماهی، دشواری در تنفس و حتی مرگ می‌شود.