Is éan físeán é seo agus tá beartas saoil chomhpháirteach aige. Tosaíonn siad mar uibheanna i n-abhainn nó i gcruach, a dhéanann an-tairbhe amach mar ealaí beaga atá ar fheabhsú. Mar a dtaithneoidh siad, faightear iad mar smolt agus deireanach mar ealaí físeán críochnaithe.
Cabhraíonn cyclus beatha na n-ealaí físeán le cúram idirbhirt na n-ealaí físeán san domhan. Ansin tá an chloí! Is iomaí údarás agus saineolaí gur féidir leo na n-ealaí físeán a chloí i míreanna atá ar fheabhsú mar phléascacha.
Chun bíobrón a chosaint agus cinnte a dhéanamh go mbeidh na foirfeacháin is fearr amach chun fás na n-iasc, caithfear an uisce a choinneáil glan agus faoi ranguimhthe teochta idirghairid chun iasc a phrótháil go rathúil i gcóinnithe. Glactar leis na n-iasc chomh maith chun cinntiú go bhfuil siad slán agus ag fás go maith.
Ach, tar éis sin tá cúpla fadhb le hiasc wilde. Troid, brú mar sin féin ar na hábhairt atá acu agus críochnú ábhar na ndoras acu, gach rud sin a thabhairt amach ar fud an domhain, bíonn sé difriúil don iasc a shaothrú. Mar sin féin, sin an fáth nach bhfuil an-tacaíocht againn do scaganna próthála, mar a chinntíonn siad go dtéann líon na n-iasc ar fud an domhain arís gach bliain.
Tá roinnt eile de réir an scagán seo freisin, mar aon leis an éagsúlacht géineach. Sin nach bhfuil ach bealach amháin ag an bpobal iasachta a chur chun cinn agus a chosaint mar a déanfaidh na sceinceoirí é sin trí chur béime ar pháirtíochtaí difriúla géine.
Le cabhrú ó theicniúlacht nua agus straitéisí comhoibriúcháin, tá daoine ag obair chun an iasc wilde a shábháil. Mar shampla, úsáidtear tástáil DNA ag na scoláireacha chun an turas den iasc a fholláin agus a fheiceáil cad é an áit ar a n-úsáidtear.
