Akışkan Su Ürünleri Sistemi: Verimli Balıkçılık İçin Yeni Bir Yöntem

Su ürünleri yetiştiriciliği alanında, akan su ürünleri yetiştiriciliği sistemi giderek ön plana çıkmakta ve yüksek beklentiler taşıyan bir yetiştiricilik yöntemi haline gelmektedir. Benzersiz su ürünleri yetiştiriciliği felsefesi ve teknolojisi ile, balıkçılık sektörünün gelişimine yeni bir canlılık ve fırsatlar getirmiştir.​

1. Akan su ürünleri yetiştiriciliği sisteminin prensibi ve cazibesi​

Adından da anlaşılacağı gibi akışkan su ürünleri yetiştiriciliği sistemi, su akışı değişimi olan bir balık havuzunda yüksek yoğunlukta yoğun balık yetiştiriciliğidir. Temel prensibi, balıklar için mükemmel bir yaşam ortamı yaratmak üzere su akışının gücünden akıllıca yararlanmaktır. Genellikle baraj gölleri, nehirler, dağ akarsuları, kaynak suları vb. su kaynakları olarak kullanılır. Su seviyesi farklarından, yönlendirme veya kontrol tesislerinden ve su pompalarından yararlanarak su balık havuzundan sürekli akıtılmakta ya da atılan su arıtıldıktan sonra balık havuzuna yeniden verilmektedir. Su akışı burada çok önemli bir rol oynamaktadır. Sadece balıkların nefes alması için gerekli olan çözünmüş oksijeni sürekli olarak sağlamaz, aynı zamanda balık dışkısını da zamanında uzaklaştırır, havuz suyunun iyi kalitesini etkili bir şekilde korur ve balıkların yüksek yoğunlukta yoğun yetiştiriciliği için sağlam bir temel oluşturur.

2. Akışkan su ürünleri yetiştiriciliği sisteminin çeşitli tipleri

• Açık akış ing  su tarımı  sistem ​

• Normal sıcaklıkta akış akvaryum balık yetiştiriciliği sistemi : Bu, akışın birincil formudur ing su tarımı  sistem , birçok önemli avantaja sahiptir. Küçük bir yatırım gerektirir, gölet inşaat süreci nispeten basittir ve günlük yönetim de oldukça uygundur. Tamamen doğal su kaynaklarından yararlanır ve su sıcaklığı yapay olarak ayarlanmaz. Atılan su tekrar kullanılmadığından, sürekli olarak yeni su enjekte edilir ve böylece daima iyi su kalitesi koşulları korunur. Geçmişte ülkemizin dağlık bölgelerinde aile tipi balık çiftçiliği, manastırlar ve süs balıkları yetiştiriciliği için yapılan uygulamalarda sıklıkla bu yöntem benimsenmiştir. 1970'lerden sonra, sazan olmayan balıklar, karpa, otla balık, yuvarlak başlı sazan, yılan balığı ve turna gibi birçok balık türü sırayla bu sistemde yetiştirilmeye uygun hale gelmiş, aynı zamanda balık çiftçiliğinin kapsamı da sadece yenilebilir balık üretimi açısından yavru balık ve balık türlerinin üretimi alanına da genişlemiştir. Normal sıcaklıkta akan su ing su tarımı  sistem , dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır: yani belirli koşullar altında debi ile üretim doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, havuz inşa edilirken arazi farklarından maksimum şekilde yararlanarak balık havuzunun büyük bir debi elde edebilmesi ve balık havuzuna giren ve çıkan su akışının ek güç gerektirmemesi, bu yetiştiricilik yönteminin üretim değeri olup olmadığını belirleyen temel faktör haline gelmiştir.

• Sıcak su:  Açık sıcak su balıkçılığının dikkat çekici özelliği, su sıcaklığının ayarlanabilmesidir. Hava sıcaklığının üzerinde bir sıcaklığa sahip doğal su kaynaklarını, özellikle sıcak su kaynaklarını, derin kuyuları ya da endüstriyel ve madencilik işletmelerinden (öncelikli olarak elektrik santrallerinden) gelen sıcak atık suları ana su kaynağı ya da düzenleme amacıyla su kaynağı olarak kullanır ve doğal oda sıcaklığındaki suyla birlikte balık havuzuna enjekte eder. Her iki suyun akışını hassas bir şekilde kontrol ederek havuz suyunun uygun sıcaklığı korunabilir. Bu yetiştiricilik yönteminin açık seçik avantajları vardır. Yalnızca yetiştirme yoğunluğunu artırabilir, aynı zamanda balıkların büyüme ve gelişimini de önemli ölçüde hızlandırabilir. Sıcaklığın düşük olduğu sezonda havuz suyunu balıkların büyümesi için uygun sıcaklıkta tutarak balıkların büyüme dönemini etkili şekilde uzatabilir ve üretim döngüsünü kısaltabilir. Aynı zamanda üreme balıklarının gonad gelişimini teşvik edebilir ya da baskılayabilir. Sıcaklığın düşük olduğu bölgelerde sıcak suyla üreme balıklarının yetiştirilmesi, üreme döneminde ilerleme kaydetmesini sağlayarak yavruların beslenme süresini artırır ve büyük boy balık türlerinin yetiştirilmesi için uygun koşullar oluşturur.

Kapalı döngü akışı ing  su tarımı  sistem : Kapalı döngü akışı ing  su tarımı sysytem sirkülasyonlu filtrasyonlu balıkçılık olarak da bilinir. En büyük özelliği, havuzdan atılan atık suyun arıtılıp tekrar balık havuzuna verilmesidir. Bu nedenle önceki iki biçime kıyasla toplam su tüketimi büyük ölçüde azalır ve aynı zamanda su ısıtılarak sabit bir sıcaklıkta tutulabilir. Bu yetiştiricilik yönteminin temel teknolojisi akvaryumlardan kaynaklanmaktadır. 19. yüzyılın sonlarından itibaren Hollanda, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık gibi ülkeler balıkçılık için suyun sirkülasyonlu filtrasyonla arıtılmasını kullanmaya başlamış, suyun tekrar tekrar kullanılmasını sağlamıştır. 1960'lı yıllarda birçok ülkede sularda kirlilik artmış ve piyasada canlı balık talebi de arttığından bu yetiştirme yöntemi tohum balığı üretimi ve yemlik balık üretimi alanına sırasıyla aktarılmış ve yeni bir yetiştirme süreci olarak gelişmiştir. Sirkülasyonlu filtrasyonlu balık havuzunda atılan atık su, balık dışkısı ve artan yemin parçalanmasıyla oluşan amonyak gibi zararlı maddeler içerir. Bu maddeler balıkların büyümesini engeller, bu yüzden tekrar kullanılmadan önce filtre edilip arıtılması gerekir. Genel arıtma süreci, önce atık suya hava verilir, daha sonra çöktürülür ve balık dışkısı, artan yem ve döküntü gibi askıda katı maddeler uzaklaştırılır. Daha sonra biyolojik arıtma için bir biyofiltre ya da biyodisk kullanılır. Biyofiltre, su içinde kalan bazı askıda maddeleri filtre malzemesinin (çakıl taşı, sarı kum, plastik tanecikler, ızgara vb.) aralıklarında tutarak ya da yüzeyine çöktürerek suyu daha da berraklaştırır. Aynı zamanda filtre malzemesinin yüzeyinde büyüyen mikrobiyal topluluklar (biyofilm) sayesinde suda çözünen amonyak ve nitrit, zehirsiz maddelere dönüştürülerek atık su arıtma süreci tamamlanır. Biyodisk, disk (silindir) yüzeyinde büyüyen mikrobiyal topluluğun su içindeki organik maddeleri oksitlemesini kullanır. Arıtılan su daha sonra havalandırılır ve balık havuzuna gönderilir. Eğer sistem sıcak su sirkülasyonlu filtrasyon sistemi ise filtrasyondan sonra buhar ya da sıcak su kazanlarıyla ısıtma işlemi de gerekir. Tüm süreç boyunca su kalitesi standartlara göre sıkı bir şekilde izlenmeli ve yönetilmelidir. Ayrıca bu yetiştirme yönteminde balık yoğunluğu yüksek olduğundan balıkların besin eksikliğine uğramaması ve yemin ziyan olmaması için tam besin değeri taşıyan granül yemle besleme yapılmalıdır. Ayrıca sirkülasyonlu filtrasyonlu balık havuzlarında balık hastalıklarının ortaya çıkma ve yayılma hızı çok yüksektir, bu yüzden mutlaka sıkı bir salgın hastalıkları önleme sistemi kurulmalıdır. Balık hastalıkları tespit edildiğinde hasta balıklar hemen izole edilmeli ve tedavi edilmeli, tüm sistem dezenfekte edilmelidir. Kapalı sirkülasyonlu balık havuzlarının alanı genellikle küçüktür, genelde birkaç metrekareden birkaç on metrekareye kadar değişir ve çoğunlukla kapalı alanda inşa edilir. Tüm sistem, balık havuzu sistemi (balık havuzu ve giriş-çıkış boruları vb.), arıtma sistemi (çöktürme tankı, filtre tankı), su temin sistemi, hava temin sistemi, ısıtma sistemi gibi birçok bölümden oluşur ve kontrol ve izleme sistemi aracılığıyla merkezi olarak kontrol edilir ve modernize edilir. Bu yüksek entegrasyon ve akıllı yönetim yöntemi sayesinde balık yetiştirme çevresi üzerinde güçlü bir kontrol yeteneğine ve büyük üretim potansiyeline sahiptir, özellikle kaliteli balık ve değerli balık türlerinin üretilmesine uygundur. Büyük şehirlerde, sanayi ve madencilik bölgelerinde ya da yeterli su kaynağı olmayan alanlarda kullanım açısından çok yüksek bir değere sahiptir. Ancak inşaat maliyeti pahalıdır, yönetimdeki teknik seviye yüksektir ve enerji tüketimi de yüksektir.

3. Akışlı su ürünleri yetiştiriciliği sisteminin önemli avantajları

• Mükemmel su kalitesi:  Sürekli akan su, balık havuzuna yeterli miktarda çözünmüş oksijen sağlar ve aynı zamanda balık dışkısını ve artan yemleri zamanında uzaklaştırarak su kalitesinin bozulmasını etkili bir şekilde önler, balık hastalıklarının görülme riskini büyük ölçüde azaltır ve balıklar için temiz ve sağlıklı bir büyüme ortamı sağlar. Örneğin, bazı akışlı su ürünleri yetiştiriciliği uygulayan çiftliklerde balıklarda görülen hastalık oranı geleneksel havuz yetiştiriciliğine göre % [X] oranında düşmüştür.

• Hızlı büyüme:  İyi su kalitesi ve yeterli çözünmüş oksijen, balıkların daha uygun bir ortamda büyümesine, metabolizmalarının hızlanmasına ve büyüme hızının belirgin şekilde artmasına olanak tanır. Gökkuşağı alabalığı örneğinde, akışlı su ürünleri yetiştiriciliği koşullarında büyüme süresi, geleneksel yetiştiricilik yöntemlerine göre [X] ay kısalır ve üretim miktarı da önemli ölçüde artar.

• Yüksek yoğunluklu balık yetiştiriciliği:  Akışkan su ürünleri yetiştiriciliği, yüksek yoğunlukta yetiştiricilik için uygun koşullar yaratır, birim alandaki su ürünleri üretimi hacmini büyük ölçüde artırır ve arazi ile su kaynaklarının kullanım verimliliğini etkili şekilde geliştirir. İstatistiklere göre aynı büyüklükteki yetiştiricilik alanında, akışkan su ürünleri yetiştiriciliğinin çıktısı geleneksel havuzlarda yetiştiriciliğe kıyasla [X] kat artabilir.

• Hassas yönetim:  Modern izleme ve kontrol teknolojilerinin yardımıyla su akışı, su sıcaklığı, çözünmüş oksijen ve yemleme gibi kritik faktörlerin hassas bir şekilde kontrol edilmesi mümkündür; bu da bilimsel yetiştiriciliği ve yetiştiricilik verimliliğini artırır. Örneğin sensörlerle su kalitesi parametreleri gerçek zamanlı olarak izlenir, su akışı ve oksijenleme ekipmanları otomatik olarak ayarlanarak balıkların daima en iyi büyüme koşullarında olduğu sağlanır.

• Akışkan su ürünleri yetiştiriciliği sisteminin geleceğini görmek

Bilim ve teknolojinin sürekli ilerlemesi ve su ürünleri kalitesi ve miktarına duyulan talebin artmasıyla birlikte, akışkan su kültürü daha geniş bir gelişim alanına kavuşacaktır. Teknolojik inovasyon açısından, yetiştiricilik ekipmanları ve yönetim sistemi daha da optimize edilerek yetiştiriciliğin zeka düzeyi ve otomasyon seviyesi artırılacaktır. Örneğin, yapay zeka teknolojisi, su kalitesinin ve balık büyüme koşullarının gerçek zamanlı izlenmesi ve hassas kontrolü için kullanılacak, daha etkili su arıtma teknolojileri ve yem formülleri geliştirilecek, yetiştiricilik maliyetleri düşürülecek ve yetiştiricilik faydaları artırılacaktır. Sürdürülebilir kalkınma açısından, akışkan su kültürü sistemi ekolojik çevre korumaya daha fazla önem verecek, yetiştiricilik modelinin optimize edilmesiyle su kaynaklarının israfı ve çevreye olan kirlilik azaltılacaktır. Aynı zamanda diğer sektörlerle entegrasyon ve kalkınma güçlendirilecek; örneğin turizm ve rekreasyon tarımı ile birleştirilerek daha özgün balıkçılık ürün ve hizmetleri geliştirilecek ve sektörün katma değeri artırılacaktır. Ayrıca, küresel düzeyde su ürünleri talebinin sürekli artmasıyla akışkan su kültürü sisteminin uluslararası pazarlarda daha büyük bir rol oynaması beklenmekte ve balıkçılık sektörünün uluslararası kalkınması teşvik edilmektedir.

Akışkan su balıkçılığı, verimli, çevre dostu ve sürdürülebilir bir tarım yöntemi olarak, eşsiz avantajları ve cazibesiyle balıkçılık sektörünü yeni bir gelişim aşamasına götürüyor. Bu yöntem, çiftçilere daha yüksek ekonomik kazanç sağlarken, aynı zamanda gıda güvenliğinin sağlanması ve ekolojik çevrenin korunmasına da olumlu katkılar sunmaktadır. Yeni teknolojilerle gelişmeye devam edecek olan akışkan su balıkçılığının insanlara daha fazla sürpriz ve refah getireceğine inanıyorum.