ပြင်သစ်ပစ္စည်းများကို ဖယ်ရှားရန် လုပ်ဆောင်ချက် (I): ပြင်သစ်ပစ္စည်းများ၏ အ0င်အကျိုးများ

လည်ပတ်သော ရေစနစ်တွင်ရှိသော အခြားအရာများအားလုံးသည် အစာအိမ်မှမူလဆိုင်ရာဖြစ်သည်။ ဒီအခြားအရာများသည် အများအားဖြင့် နှစ်မျိုးပါဝင်သည်- မစားသုံးသော အစာအိမ်နှင့် စားသုံးပြီးသောအချိန်တွင်ထွက်ရှားသောအခြားအရာများ။ အဲဒီအခြားအရာအားလုံးသည် သံတင်၊ ရေနှင့် ငွေ့ပြင်ပုံစံများဖြင့် ရှိနေသည်။ ထိုအချို့အနက် သံတင်အခြားအရာများသည် သံတင်ခြင်းအ性အားလုံးအရ အောက်ပါနှစ်မျိုးသို့ ခွဲဝေထားသည်-

သံတင်ခြင်းရှိသော ပစ္စည်းများ

ပစ္စည်းအရွယ်အစား ၁၀၀ μm ထက်ကြီးတဲ့ ပေါင်းစပ်မှုရှိ ပစ္စည်းတွေဟာ အဓိကအားဖြင့် ကြီးမားတဲ့ အစာခန်းပစ္စည်း၊ လူသုံးအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ကြီးမားတဲ့ အဆိုးအရေတွေစသည်ဖြင့် ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီပစ္စည်းတွေဟာ ရေထဲမှာ အလျင်မြင်ပြီး ပေါ်လာတဲ့အခါ အချို့ကို ရောင်းချခြင်းဖြင့် ဖယ်ရှားနိုင်ပါတယ်။

မပေါ်လာဘူးတဲ့ ပေါင်းစပ်မှုရှိ ပစ္စည်းတွေ (suspend ထားတဲ့ solid waste)

ပစ္စည်းအရွယ်အစား ၁၀၀ μm ထက်ငယ်တဲ့ solid waste က suspend ထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေလို့လည်း ခေါ်ပါတယ်။ Suspend ထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေရဲ့ အဓိကအရင်းအမြစ်က ငါးရဲ့ အဆိုးအရေပါ၀င်ပါတယ်။ အဆိုးအရေရဲ့ စုစုပေါင်းထုတ်လုပ်မှုဟာ အစာခန်းပေးမှုနှင့် အပြိုင်ဆက်သွယ်မှုရှိပါတယ်။ Suspend ထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေရဲ့ စုစုပေါင်းအရေအတွက် = ပေးထားတဲ့ အစာခန်းရဲ့ ၂၅% ရှိပါတယ်။

• ပစ္စည်းပေါင်းစပ်မှုရဲ့ အဆိုးရောင်းမှုများ

ပစ္စည်းပေါင်းစပ်မှုဟာ recirculating aquaculture system ရဲ့ အားလုံးအပြင်အလှမတွင် အဆိုးအရောင်းအကျိုးကို ဖြစ်ပေးပါတယ်။ ဒါကြောင့် မည်သည့် recirculating ရေကို ဖျက်သိမ်းရန် program မှာလည်း ပေါင်းစပ်မှုရှိ ပစ္စည်းတွေကို ဖယ်ရှားခြင်းဟာ အဓိကပစ္စည်းရည်ဖြစ်ပါတယ်။

၁. ရေပိုင်းသည်အခြားအကျိုးသက်ရောက်မှု

၁) ရေ၏လင်သောစွမ်းအားနည်းချိန်: လျော့တင်ထားသောပါတီကယ်များသည် ရေကို တူဘစ်ဖိုးစေပြီး ရေ၏လင်သောစွမ်းအားကို နည်းချိန်စေနိုင်သည်။ ဒါဟာ ရေထဲမှာ အောက်သို့ မြင်ရောက်ခြင်း၏ အလင်းအကြားကို သက်ရောက်ပါသည်။ အလင်းအကြားအတွက် လိုအပ်သော အရောင်းအဝင်ရှိသော ရေထဲပင်ပျံများ (RAS တွင် ပင်ဆောင်ထားသောအခါ) သည် သူတို့၏ ဖိုတိုစင်သီဆိုင်ရာ ကူးသွားမှုကို နည်းချိန်စေပါသည်။ ဥပမာ၊ အမှတ်တမ်းအရ ရေပျံသီးခြားရေ၏ လင်သောစွမ်းအားသည် ၃၀-၅၀ စင်တီမီတာအနက်ရှိနိုင်ပြီး၊ လျော့တင်ထားသောပါတီကယ်၏ သောက်ဖြာမှုအမြင့်မှ လင်သောစွမ်းအားသည် ၁၀ စင်တီမီတာထက် နည်းပါသည်။

၂) ဓာတ်ပြုအိမ်းဆေးချက် (COD) နှင့် ชีဝီဇသီးခြားအိမ်းဆေးချက် (BOD) တို့ကိုတိုးလာစေရန်: ရေထဲတွင် ပျံ့နှံ့ပါတီကယ်များထဲမှ အုန်းဂိုးပူးပြီးမသုံးသေးသောအစားအစာ၊ ထုတ်လုပ်သူများ၏အပျော်များစသည်ဖြင့် အုန်းဂိုးပူးပြီးများကို ရေထဲတွင် ပျက်စီးမှုဖြစ်ပြီး ဒီမှာ အိမ်းဆေးလိုအပ်သည်။ ဒါဟာ ရေအိမ်းဆေးချက် (COD) နှင့် BOD တို့ကိုတိုးလာစေပြီး ရေအိမ်းဆေးချက်ကို အိမ်းဆေးမှုသို့ သို့မဟုတ် anaerobic အခြေအနေသို့ ပြောင်းလဲစေပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ပိတ်ပင်ထားသော recirculating aquaculture system ထဲတွင် ပျံ့နှံ့ပါတီကယ်များအရေအတွက်များလာလျှင် ရေထဲတွင် အိမ်းဆေးထားသောအိမ်းဆေးပါတီကယ်အရေအတွက်က အမှန်တော် ၆-၈ mg/L မှ အောက်သို့ ၃-၄ mg/L အောက်သို့ လျော့ပါသည်။

• ထုတ်လုပ်သူများအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှု

အသွားအလာနှင့် အစားထိုးမှုတွင်ရောင်းချခြင်း: ပျက်စီးထားသောပါတီကယ်များဟာ ပူးတွဲထုတ်ကုန်များ၏ ဝဘ်သို့မဟုတ် အခြားသော အသွားအလာအဖွဲ့အစည်းများတွင် ဆံ့လာနိုင်ပြီး အောက်ဆီဂျင်ပြောင်းလဲမှုကို ကာကွယ်နိုင်သည်။ အခြားသော ဖိလ်တာအားဖြင့် အစားထိုးသော အဖွဲ့အစည်းများ၊ ဥပမာ ကျောက်ဖိုးတို့အတွက် ပျက်စီးထားသောပါတီကယ်များက သူတို့၏ ဖိလ်တာလုပ်ငန်းများကို ကာကွယ်ပြီး သူတို့အား 岠ားစားမှုကို မျှော်လင့်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်စေရန် မရှိပါ။ ဥပမာ ငှက်များ၏ ဝဘ်များသည် ပျက်စီးထားသောပါတီကယ်များဖြင့် ပြည့်စုံလျှင် သူတို့သည် အသွားအလာကို ချို့ခြင်းနှင့် အճနးအမျှော်ကို တွေ့ရန် ဖြစ်ပါသည်။ ပျက်စီးထားသော ပစ္စည်းများရှိသော ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ကျောက်ဖိုးများသည် သူတို့၏ ဖိလ်တာလုပ်ငန်းကို ၃၀%-၅၀% လျှော့နိုင်ပါသည်။

၂) ရောဂါနှင့် အဆုပ်အမှတ်အဖြစ်ဖြည့်စွက်ခြင်း: လျော့ခြင်းသော ပါတီကယ်များသည် ဘက်တီးရီးယား၊ ဗိုင်ရပ်စ်၊ ပါရာဆိတ်များစသည့် အပြစ်ဒဏ်ရောဂါကြောင့် အဖြစ်ဖြည့်စွက်နိုင်သော နေရာကို ပေးဆောင်ပါသည်။ ထိုအပြစ်ဒဏ်ရောဂါကြောင့် အဖြစ်များသည် ပျံ့နှံ့သော အသွေးများကို ရောဂါဖြစ်စေနိုင်ပြီး၊ လျော့ခြင်းသော ပါတီကယ်များ၏ မြင့်မားသော သွေးအရေအတွက်သည် ပျံ့နှံ့သော အသွေးများကို ကြာရှည်စွာ အဆုပ်အမှတ်အဖြစ်ဖြင့် ရှိနေစေပြီး သူတို့၏ ကာကွယ်ရေးအင်အားကို ကျဆင်းစေပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ကျောက်သီးပျံ့နှံ့ရေးတွင် Vibrio စသည့် ပျံ့နှံ့သော ကျောက်သီးများ၏ ပျောက်ကွက်မှုဖြစ်စေသော ဖြစ်စဉ်များ၏ ဖြစ်ပျက်နိုင်ခြေကို လျော့ခြင်းသော ပါတီကယ်များ၏ မြင့်မားသော ပတ်ဝန်းကျင်တွင် အများကြီးတိုးတက်စေနိုင်ပါသည်။